Stress en de overgang

“Nee, stress is het niet," zei Jorien (49) in volle overtuiging. “Op het werk gaat het goed en thuis zijn er ook niet al te veel problemen.” Geen stress?, dacht ik verbaasd: Vertelde zij niet net over fulltime werken, drie kinderen in de tienerleeftijd, waarvan de middelste met autisme is gediagnosticeerd? Haar moeder is dementerend en haar vader zorgt goed voor haar, maar kan het allemaal ook niet meer zo goed aan. Steeds vaker wordt er een beroep op Jorien gedaan. “Mijn broer woont aan de andere kant van het land en komt hooguit eens per maand op visite”, vervolgt zij haar verhaal verwijtend.

Jorien heeft zelf steeds vaker last van slecht slapen, vermoeidheid, verminderde concentratie en hartkloppingen. Volgens haar komt dit allemaal door de overgang en daarom is er voor haar maar één belangrijke vraag: “Wat kan ik hieraan doen?” Deze vraag is niet zo makkelijk te beantwoorden en ik leg haar uit dat ik veel meer informatie nodig heb om te kunnen vaststellen of het inderdaad om verschijnselen van de overgang gaat of dat er misschien een andere oorzaak is. Voorzichtig breng ik haar volle agenda en vele verantwoordelijkheden ter sprake en leg haar uit wat stress met het lichaam kan doen.

Hoe werken stresshormonen?

In een gezond lichaam helpen stresshormonen je om alert en actief te reageren in noodgevallen. In allerlei mogelijk gevaarlijke situaties kunnen ze je te hulp schieten en dat is handig als je bijna wordt aangereden, een belangrijke opdracht mislukt op het werk of er een tijger uit de bosjes springt.

De bijnieren maken deze stresshormonen aan zodra dat wordt geregeld door de hersenen. Het lichaam en de hersenen staan in één keer op scherp en kiezen in een fractie van een seconde de vecht- of vluchtreactie. Er wordt adrenaline aangemaakt, de hartslag gaat omhoog, de pupillen verwijden en het lichaam doet alles om zo snel en alert mogelijk te reageren.

Dat is prima voor een kort moment, maar daarna is het belangrijk dat de rusttoestand van het lijf weer terugkeert. Bij veel prikkels die voor stress kunnen zorgen, zoekt het lichaam naar een oplossing om alert te kunnen blijven en maakt het cortisol aan. Het lichaam gebruikt dus adrenaline bij acute stress en cortisol bij chronische stress.

Veel ballen in de lucht houden, het gezin, deadlines op het werk, ouder wordende ouders en dan ook nog dat feestje waar je tegenop ziet, want je bent moe.

Hoewel de kans op een ontmoeting met een tijger in het wild erg klein is, kent iedereen de symbolische tijger in de vorm van een drukke baan, de zorg om kinderen en vaker moeten bijspringen bij de ouders. En dan speelt de overgang ook nog mee.

Wie herkent dit niet? Altijd maar rennen en blijven doorgaan, veel ballen in de lucht houden, het gezin, deadlines op het werk, ouder wordende ouders en dan ook nog dat feestje waar je tegenop ziet, want je bent moe. Daarbij komt dan de overgang met, soms onverklaarbare en vage, verschijnselen.

Het is algemeen bekend dat de meeste vrouwen in de overgang meer chronische stress, dan acute stress ervaren en dat brengt je uit balans. Vaak is er niet echt sprake van een noodsituatie, maar dat ‘weet’ je brein niet en stuurt de bijnieren wel aan om stresshormonen aan te maken.

Deze continue productie van stresshormonen is op dat moment niet meer nuttig, maar juist schadelijk. Het lichaam en de hersenen worden onrustig en daardoor worden de bijnieren extra gestimuleerd om stresshormonen te maken. Je voelt je onrustig, je slaapt slecht, je hebt hartkloppingen, je concentratieboog wordt minder en je lijf komt niet meer echt in de ruststand.

Wat kan je zelf doen om stress te verminderen

Hoewel het niet altijd makkelijk is, kun je deze situatie gelukkig omkeren. Probeer meer stress te voorkomen door vaker rust te nemen en de stressveroorzakende situaties te mijden, ook op het werk. Beweging helpt om stress te verminderen, ga lekker de natuur in. Om meer te ontspannen kan je kiezen voor ademhalingsoefeningen, maar ook luisteren naar muziek of iets nieuws leren kan daarbij helpen. En natuurlijk is voldoende slapen onmisbaar.

Neem je leven onder de loep en kijk hoe je het minder stressvol kunt indelen. Soms zal het betekenen dat je moet veranderen van werk- en levensstijl, zodat je niet terugvalt in ongezonde oude gewoontes. Dat vraagt misschien om wat meer doorzettingsvermogen, maar zonder veranderingen houdt het probleem zichzelf in stand en dat kan uiteindelijk leiden tot overspannenheid of zelfs een burn-out.

Jorien luistert aandachtig en vraagt dan of de zorg voor haar ouders de chronische stress veroorzaakt. “Ja, dat is veel,” antwoord ik: “Maar dat is niet het enige, het is het complete plaatje.” Uit haar verhaal blijkt dat zij niet alleen thuis, maar ook in haar veeleisende baan, perfectionistisch is. Ze wil overal de controle houden en is ze nog eens super gevoelig. Alles bij elkaar zorgt dat voor een vol hoofd.

Juist in de overgang ben je ook nog eens gevoeliger voor stress en door de chronische stress en het hoge cortisolgehalte staat Jorien altijd aan. Hierdoor reageert zij vaker geërgerd op haar kinderen en collega’s. Tegenwoordig zal je niet meer vechten of vluchten, maar ga je wel schreeuwen en geïrriteerd reageren naar de mensen om je heen.

We maken een afspraak voor een tweede consult en ik geef Jorien huiswerk mee. Op een formulier gaat zij specifiek bijhouden wanneer welke klachten optreden. Ze gaat meer wandelen en probeert een gezonder eetpatroon aan te houden. Ook gaat zij nu echt een afspraak maken met de thuiszorg voor haar ouders en zal zij kijken hoe zij meer rustmomenten voor zichzelf kan inplannen. Hoewel we in dit consult niet aan haar symptomen zijn toegekomen, weet ik zeker dat we met het bestrijden van de stress al een eerste grote stap hebben gezet.

Hop for Her Balance bij stress en hartkloppingen

Blijf je, ondanks een aanpassing in jouw levensstijl, last houden van stress en hartkloppingen tijdens de overgang? Dan is Hop for Her Balance het juiste product voor jou. De natuurlijke ingrediënten in Hop for Her Balance ondersteunen jou bij het vinden van de geestelijke balans.