Opvliegers

Karin (59) komt met best veel lawaai binnen: “Daar ben ik dan eindelijk!" "Ik had al maanden terug willen afspreken, maar ja, beter laat dan nooit.” Terwijl ze dat zegt, zoekt ze in haar tas en zet ze met een theatraal gebaar een kleine ventilator op tafel. Onder begeleiding van het zachte gezoem van de ventilator starten we het gesprek. “Zonder kan ik echt niet meer”, vertelt ze: “Je kan vast wel raden wat mijn probleem is.” In dit geval was dat niet moeilijk. Karin had last van opvliegers.

Met minimaal 20 opvliegers per dag ervoer ze veel ongemak op het werk en in de avonden. “Het is zo’n anderhalf jaar terug begonnen”, gaat Karin verder, “maar het lijkt nu steeds erger te worden, zeker nadat mijn menstruatie zo’n tien maanden terug gestopt is.” Ik kijk Karin aan en bevestig dat de opvliegers inderdaad heel lastig kunnen zijn tijdens de overgang. Om beter te kunnen reageren op een opvlieger, is het eerst belangrijk om te weten wat opvliegers zijn en wat er in het lichaam gebeurt voor, tijdens en na een opvlieger.

Wat zijn opvliegers

De opvlieger is het meest bekende en voorkomende symptoom van de overgang. Ongeveer 80% van de vrouwen in de overgang heeft opvliegers. Opvliegers kunnen op elk moment optreden, ook 's nachts. Een opvlieger is het best te omschrijven als een plotselinge warmtegolf in het bovenlichaam. Ongeveer 30 seconden voor de opvlieger begint het hittegevoel al. Dat begint met een intense hitte in de borst, die vervolgens naar je nek en hoofd stijgt. En dat gaat vaak gepaard met rode wangen, een verhoogde hartslag en zweetaanvallen. Na een opvlieger voel je je meestal koud en klam. Opvliegers houden relatief kort aan en kunnen duren van 30 seconden tot 3 minuten.

Thermostaat van het lichaam

In de hersenstam bevindt zich een thermostaat die de lichaamstemperatuur reguleert. Deze thermostaat staat onder andere onder invloed van oestrogenen. Door een schommelend of laag oestrogeen, zoals in de overgang voorkomt, reageert de thermostaat alsof er sprake is van een te hoge lichaamstemperatuur. Je hersenen, en met name de hypothalamus, registreren je lichaamstemperatuur op basis van drie waarden: te koud, neutraal en te warm. Tijdens de overgang versmalt de ‘neutrale zone’ en daardoor registreert de hypothalamus vaker dat je het te warm hebt. Dit is de basis van een opvlieger.

Karin kijkt mij begrijpend aan en zegt dan dat er bij haar geen peil op te trekken is wanneer er een opvlieger komt.

Dat is niet helemaal waar leg ik uit. Een laag oestrogeen verhoogt de lichaamstemperatuur met ongeveer 0.3 ℃. Daarna is er een trigger nodig, zoals stress, koffie of alcohol, om daadwerkelijk een opvlieger te krijgen. Het is dus de kunst om erachter te komen wat voor Karin de triggers zijn.

Welke rol spelen hormonen tijdens de overgang? In de rubriek De overgang lees je meer over hormonen en de overgang.

Triggers en opvliegers

Op de lijst van triggers staat stress met stip op nummer één. Door stress komt er meer van het stresshormoon cortisol vrij en onder invloed van cortisol ontstaan er meer opvliegers. Ook je levensstijl, te weinig bewegen of te veel eten kunnen voor een trigger zorgen. Verder kunnen drukke en haastige dagen, emoties, temperatuurverschillen of vermoeidheid triggers zijn. De vermoeidheid zorgt in de avond weer voor meer opvliegers. Zelfs je eigen gedachten kunnen een trigger zijn en op de momenten dat je denkt: ‘Nu zou het echt een slecht moment voor een opvlieger zijn’, dan krijg je er spontaan eentje.

Voedingsmiddelen die triggers zijn voor opvliegers

Uit verschillende onderzoeken is gebleken dat voedingsmiddelen triggers kunnen zijn. Alcohol, koffie, cafeïnerijke thee, energiedrankjes en chocolade staan op deze lijst, maar ook suikerrijke producten, wit meel, bewerkte voedingsmiddelen, frisdrank en conserveringsmiddelen kunnen voor een opvlieger zorgen. Verder staan pittig, gekruid of te zout eten en zure vruchten als citroenen en sinaasappels op de lijst van triggers.

Wat kan je zelf doen om opvliegers in de overgang te verminderen? Je vindt meer tips en informatie over opvliegers op onze website.

Gevolg van een trigger

Behalve dat het lichaam 0.3 ℃ warmer is, reageert het ook op een trigger. De bloedvaten in de huid worden opengezet om de warmte kwijt te raken. Daarna raakt het lichaam de warmte kwijt door te zweten. Zodra het lichaam ontdekt dat er eigenlijk niets aan de hand is en afkoelen helemaal niet nodig is, stopt de opvlieger.

Voor Karin wordt het steeds duidelijker dat alcohol de trigger kan zijn voor haar opvliegers. Ook de stress op haar werk kan een rol spelen in het hoge aantal opvliegers. Dan heeft ze nog een vraag voor mij en dat is wat ze zelf kan doen.

Wat kan je zelf doen bij opvliegers?

Als eerste is het belangrijk om goed bij te houden wanneer en waar je last hebt van opvliegers. Daardoor zal snel te zien zijn wat voor jou de triggers zijn. Daarna kan je bewuste keuzes maken. Kies je voor een glas wijn? Dan kan dat voor een opvlieger zorgen. In sommige gevallen heb je er misschien een opvlieger voor over, maar dan weet je tenminste wel waar het vandaan komt. Soms helpt het voorkomen van triggers niet. In dat geval kan je kiezen voor een product met fyto-oestrogeen, zoals de Hop for her Classic, om minder opvliegers te krijgen.

Hop for Her Classic bij opvliegers

Hop for Her Classic ondersteunt jou tijdens de overgang door bij te dragen aan een goede en gezonde nachtrust. Hop for Her ondersteunt jou in het overgangsproces en helpt bij opvliegers en nachtelijk transpireren.