Nachtzweten

Al bij binnenkomst zegt Lia (52): "Ik ben zo ontzettend moe!" Ik zie meteen de enorme wallen onder haar ogen. “Mijn probleem is dat ik niet slaap", vervolgt zij haar verhaal: “Ik ga om tien uur mijn bed in en val bijna altijd direct in slaap, maar voor middernacht heb ik mijn eerste zweetaanval en ben ik wakker. Het begint met hartkloppingen en een enorme onrust, dan voel ik de warmte opkomen en dan weet ik al dat ik daarna enorm ga zweten. Mijn nachthemd en beddengoed zijn doorweekt en dan moet de nacht nog beginnen.” Nu ze voor mij zit, zie ik nog meer tekenen van vermoeidheid. Lia praat ondertussen verder: “Ik trek meestal een schoon nachthemd aan en haal de dunne molton weg. Die leg ik meestal ter bescherming op mijn laken, want als ik dat niet doe, dan lig ik na zo’n zweetaanval te rillen van de kou. Dan begint het wachten tot ik weer in slaap val.” 

Wat is nachtzweten?

Voordat ik haar vraag kan beantwoorden, leg ik eerst uit wat zij hier ervaart. Gemiddeld verliezen we per dag een liter vocht door middel van transpiratie. Zodra het lichaam te warm wordt, gaan de bloedvaten open en gaat de zweetproductie omhoog. Uiteindelijk verdampt het zweet en koelt het lichaam weer af.  Als je meerdere keren per nacht badend in het zweet wakker wordt en dat kan niet worden verklaard door, bijvoorbeeld, een warme omgeving, dan heb je last van nachtzweten. 

Nachtzweten is een veelvoorkomende klacht en kan veel oorzaken hebben. Maar wat de oorzaak ook is, nachtzweten is altijd een grote spelbreker voor je nachtrust. De meeste van deze nachtelijke opvliegers zijn onschuldig en kunnen komen door koorts, overgewicht, bepaalde medicijnen, nachtmerries, een te warm bed of te veel stress.

Nachtelijk zweten in de overgang

Nachtzweten is dus een opvlieger in de nacht en ook dat komt veel voor in de overgang. Een schommelende en dalende hormoonspiegel van, met name, het oestrogeen in combinatie met een trigger zijn de ideale ingrediënten om, ook ‘s nachts, een opvlieger uit te lokken. De thermostaat denkt dat het lichaam te warm is, de bloedvaten verwijden om je lichaam af te koelen en hierdoor ga je meer zweten. Net als bij opvliegers kan je zo nu en dan last hebben van nachtzweten, maar het kan ook iedere nacht en zelfs meerdere keren per nacht gebeuren.

In de rubriek Overgangsverschijnselen lees je meer over opvliegers en andere overgangsverschijnselen.

Lia kijkt mij begrijpend aan en vraagt: “Ik begrijp dat opvliegers ook ‘s nachts voor kunnen komen, maar ook vijf tot zeven keer?!" Ze kijkt even bedenkelijk voor zich en gaat dan verder: “Ja, overdag heb ik misschien ook wel vijf tot zeven opvliegers, maar die lijken veel minder slopend.” Samen kijken we wat bij haar de triggers voor een opvlieger kunnen zijn en Lia benoemt direct de alcohol en koffie: “Het klopt, als ik alcohol drink heb ik 's nachts meer last van opvliegers dan normaal.” Ook informeer ik hoe het met de stress gesteld is en er volgt meteen een uitleg over een problematische en stressvolle werkverhouding met haar baas.

Deze stress kan ook invloed hebben op haar opvliegers en het nachtzweten. Aan de hand van onderstaand plaatje leg ik het aan Lia uit. Een normaal slaappatroon heeft 5 tot 6 cycli per nacht. Zo’n volledige slaapcyclus duurt ongeveer 90 minuten. Na iedere REM slaap word je even wakker. Vaak merk je dit niet, maar draai je je om en slaap je direct verder. Op dat moment begint de volgende slaapcyclus.

In de overgang is een vrouw meer stressgevoelig. Het niveau van het hormoon cortisol is, net als elk hormoon, geen rechte lijn maar fluctueert. Hoe meer stress je ervaart, hoe meer de lijn met pieken en dalen het gebied ‘aanraakt’ waar je even wakker bent voor je in de volgende slaapcyclus belandt. Vervolgens ben je klaarwakker door de hoge cortisolpiek.

Dan is één en één twee, want als je weet dat stress de grootste trigger is voor een opvlieger en dat te weinig slaap stressverhogend is, dan weet je bijna zeker dat er een opvlieger zal volgen. Toch vraag ik weleens:"Werd je eerst wakker en volgde er daarna een opvlieger of werd je wakker van de opvlieger?” Een lastige vraag waarop ik vaak als antwoord krijg dat het de opvlieger is die ervoor zorgt dat je wakker wordt. Dit is echter meestal niet het geval. Je wordt eerst wakker en de hoge pieken van het stresslevel zijn dan de trigger voor een opvlieger. 

Welke rol spelen hormonen tijdens de overgang? In de rubriek De overgang lees je meer over hormonen en de overgang.

Lia haakt hier meteen op in: “Rond half vier krijg ik altijd een opvlieger. Ik kan er de klok op gelijk zetten. Met veel geluk slaap ik dan na een half uur weer in, maar om vijf uur is het weer raak en dan slaap ik niet meer.”

Ook dat is te verklaren, want tussen drie en zes uur ‘s morgens is het cortisolniveau van nature hoger. Dit was in het verleden handig, want dat was de tijd om uit de grot te komen en op zoek te gaan naar eten. Tegenwoordig is dit het moment om uit bed te komen, ontbijt te maken en naar je werk te gaan. De combinatie van een laag oestrogeen en een hoog stresslevel zorgt voor een grotere kans op een opvlieger.

“Pfff”, zucht Lia: “Ik snap precies wat er gebeurt, maar daar kan ik toch niets aan doen!" "Wat kan ik zelf doen om het nachtzweten te verminderen?”

Gelukkig kan ik haar een beetje geruststellen. Het lijkt misschien alsof slaap iets is wat je overkomt en waar je zelf geen invloed op hebt, maar dat is niet helemaal waar. Je kan genoeg dingen doen om de nachtrust te beïnvloeden. Om nachtzweten te voorkomen, kan je de verwarming lager zetten of helemaal uit doen. Probeer niet te pittig of gekruid te eten ‘s avonds en kies het liefste voor een lichte maaltijd. Drink voorlopig geen alcohol en laat de koffie na het middaguur staan. Het kan verleidelijk zijn om koud water te drinken, maar erg koud water zorgt er juist voor dat het lichaam hard moet werken om op de juiste temperatuur te blijven. Kies daarom liever voor lauw water. 

Uiteraard is het belangrijk om het stressniveau te verlagen en voor een goede nachtrust is het belangrijk om ontspannen de nacht in te gaan. Probeer bijvoorbeeld een paar yoga oefeningen of lees een boek voor het slapengaan. 

Je leest meer over slecht slapen, stress en andere overgangsverschijnselen in de rubriek Overgangsverschijnselen.

Laat ook het warme beddengoed even in de kast liggen en kies voor lakens van ademend materiaal, zoals katoen. Dat geldt trouwens ook voor je nachtkleding. Als de opvliegers blijven kan Hop for Her Classic bijdragen aan het verhogen van het oestrogeen.

Hop for Her Classic ondersteunt bij opvliegers en hartkloppingen

Hop for Her Classic ondersteunt jou tijdens de overgang door bij te dragen aan een goede en gezonde nachtrust. Hop for Her ondersteunt jou in het overgangsproces en helpt bij opvliegers en nachtelijk transpireren.